cash. 20 milyondan fazla insanın hayatını kolaylaştıracak nitelikte olan Torba Yasa, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yasadan yararlanacak olan insanlar arasında emekliler de bulunmaktadır. Bu yasaya göre, çalışan emeklilerden veya kendi işini yapan Bağ- Kur emeklilerinden kesilen Sosyal Güvenlik Destek Primi SGDP ile ilgili borçlar da yapılandırma kapsamına alındı. Bu sayede milyonlarca emekliyi güç duruma düşüren bu borçların faizleri ve gecikme cezaları silinecek. Ayrıca ana para yeniden yapılandırılıp taksit imkanı sağlanacak. Emekliler, eğer bir işyerinde çalışıyorlar ise Sosyal Güvenlik Destek Primi kesintisi işveren tarafından ödenmektedir. Ama eğer emekli kendine ait bir işyeri açarsa bu defa yüzde 15 oranındaki kesinti emeklinin maaşından karşılanmaktadır. Emeklilerin birçoğu bu faaliyetlerini gerekli birimlere bildirmediği yada bildirmeyi unuttuğu için kurum geriye doğru borç çıkartmaktadır. Bu yasa sayesinde bu borçları biriken emekliler artık rahatlayacak. Büyük çoğunluğu küçük esnaf olan bu emekliler borçlarını 18 taksit imkanı ile ödeyebilecekler. Taksitler, iki ayda bir ödemelerle 36 aylık vade şeklinde tasarlanmıştır. 1. Yeni yasa, çalışan annelere, borçlu Bağ-Kur'lulara, madencilere ve gurbetçilere de erken emeklilik imkanı getirmektedir. SSK'lılara tanınan doğum borçlanması hakkı bu Torba Yasa aracılığı ile daha kapsamlı hale getirildi. Buna göre artık Bağ-Kur'lu ve memur kadınlar da doğum borçlanması yapabilecek durumdadır. Normalde doğum borçlanması yapabilmek için çocuk sayısı da 2 idi. Ama artık bu sayı 2’den 3'e çıkarılıyor. Bu sayede çalışan anneler emeklilik için 6 yıl kazanabilecek. 2. Yasa yaşlı vatandaşları ve engellileri de sevindirecek özellikte. Özellikle 65 yaş üstü yaşlılık maaşı alanlar avantajlı duruma gelecekler. Bu durumda bulunan 65 yaş üstü yaşlılık maaşı alanlara çeşitli sebeplerden dolayı fazladan yapılan ödemeler geri alınmayacak. 3. Engelli maaşı alanlara da aynı şekilde yapılan yersiz ödemelerin de geri alınmayacağı belirtilmektedir. 4. Aynı zamanda çok sayıda Bağ-Kur'lu da yapılandırma düzenlemesi sayesinde erken emekli olabilecek. Buna göre borcunu yapılandıran Bağ-Kur'lular, bu şekilde günleri tamamlanıyorsa emeklilik işlemlerini başlatabilecek. Bağ-Kur'luya borçlarını yapılandırma fırsatı veren bu yasayla, son 5 yılında işçi olarak çalışan kişilere işçi statüsünde emeklilik imkanı sunulacaktır. 5. Erken emeklilik yasasında madenciler için 55 olan emeklilik yaşı 50'ye düşürülmektedir. Böylece yeraltında çalışan bir madencinin yıpranma hakkı da düşünüldüğünde emeklilik yaşı 43 yaşına kadar düşebilecektir. 6. Bundan sonra, işçilerin yeraltındaki çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak. Günlük çalışma saati 6 saati geçemeyecek. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. 1 gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından faydalanabilecek. 7. Gurbetçiler yani diğer adıyla Mavi Kartlı’lara da SGK'ya davasız borçlanma hakkı getirildi. Mavi Kartlı gurbetçiler, dava açmadan yurt dışındaki süreleri borçlanabilecek. Erken Emeklilik Yasası yoluyla vergi, prim, ceza gibi borçlar yeniden yapılandırılacak. Vergi cezaları silinmeyecek; vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yapılandırma kapsamında tahsil EMEKLİLİK VE EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR EYT Erken emeklilik normalde emekli olmak için tamamlamaları gereken şartlardan daha az şartlar ile emekli olabilmektir. SSK ve BAĞ-KUR kurumunda erken emeklilik şartları ile emekli olabilirsiniz. SSK erken emeklilik 3600 gün ile emeklilik şeklinde geçmektedir. BAĞ-KUR kurumunda erken emeklilik 5400 gün ile emeklilik şeklinde geçmektedir. Erken emeklilik kısmi emeklilik olarak da bilinir. Erken emeklilik şartlarına tabi tutularak kişi emekli olduğu zaman emeklilik maaşı daha farklı olur. Normalde alacağı emekli maaşından daha az emekli maaşı alır. Çünkü emeklilik şartlarını tam olarak bitirmeden erken bir şekilde emekli olmuştur. Emeklilikte yaşa takılanlar EYT emekilik şartlarından prim ödemelerini ve hizmet sürelerini doldurmalarına rağmen yaşa takılan kişileri kapsar. Son zamanlarda 7'den 70'e tüm vatandaşları ilgilendiren Torba Yasası'nda emeklilikte yaşa takılanların EYT da üzerinde duruldu. Torba yasası birçok vatandaşı ekleyecek şekilde kabul edildi. Bakan Faruk Çelik, yaşamış olduğumuz ülkemizde genç emeklilik olduğuna dikkat ederek, "Şu an 50 yaşında emeklilik var. Bunun daha ne gencini emekli edeceksiniz? Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey var mı? Konuştuğumuz konu bu değil, karıştırılıyor. Art niyetli bazı kesimler 'erken emeklilik' deyip insanlara gereksiz yere ümit veriyor. Böyle bir şey söz konusu değil. Bunu bütün vatandaşlarımızın bilmesinde yarar var" ifadesini kullandı. Erken emeklilik konularında meydana gelen yanlış anlamaların daha önceden de yapıldığına dikkat çeken Bakan Faruk Çelik, "38-40 yaş emekliliğinin ne anlama geldiğini, bunun acılarını, sıkıntılarını, Mali yükünü anlatacak olan tek ve en deneyimli ülke Türkiye'dir" dedi. Bakan Faruk Çelik bu konular ile ilgili son yaptığı açıklamada 50 yaşında emeklilik varken erken emeklilik gibi bir şeyin gündeme getirilmesinin söz konusu olmadığını dile getirdi. Erken emeklilik açısından kadınlara verilen doğum borçlanması ve erkeklere verilen askerlik borçlanmasının farklı bir borçlanma olduğunu Çelik belirtti. Bakan Faruk Çelik kademeli olarak emeklilik yaşı artışı için, "Burada vatandaşın mağduriyeti esas değil. Tam tersine bunlar vatandaş merkezli düzenlemelerdir. Türkiye bir anda 60 yaş emekliliği getirmemiştir. 40 yaş emekliliğini kademeli olarak yaparak 2036'lara kadar 60 yaş emekliliğine geçeceğiz. Şu anda gelişmiş ülkeler 67-70 yaş emekliliğini konuşuyor. 2036'ya kadar 60 yaş emekliliğine ancak ulaşacağız. Dolayısıyla ülke ve ülkenin geleceği önemli. Tabii birey olarak bizden talepler olabilir ama talepler kesinlikle ülkeyi karanlığa, sıkıntıya sokacak bir şekilde olmamalıdır." ifadelerini kullandı. Bakan Faruk Çeli 1999 yılında yapılan düzenleme ile emeklilikte yaşa takılanlar EYT için çok zor durumda olduklarını ve emekliliklerini 5 ile 10 yıl arasında uzattıklarını belirterek, bu kişiler için dengelerimizi bozmayacak şekilde bir çalışma yapabilir miyiz?" diye görüşüldüğü sırada hiçbir ilgisi yokken birden erken emeklilik tartışmalarının ortaya atıldığına dikkati çeken Çelik, "Çok net söylüyorum; 'erken emeklilik' diye kim söylüyorsa en büyük yanlışı yapıyor. Görüşmemiz erken emeklilikle ilgili değildi. Vatandaşımızın sorununa çözüm bulma adına bir görüşmeydi. Asli görevimizi yaptık ama bu olayın bilen ve bilmeyenler tarafından hiç alakası olmayan bir tarafa çekilmesi bizi üzmüştür." ifadelerini kullandı. Erken emeklilikte kadınlara doğum borçlanması hakkı verilmiş erkeklere de askerlik borçlanması hakkı verilmiştir. Erkeklerde askerlik borçlanması askere gittikleri süre içerisinde değerlendirilecektir. Erkeklerde erken emeklilik için askerlik borçlanmasında iki farklı durum söz konusudur. Birinci durum askerden önce sigortalı olarak çalışılmasıdır. En azından girişinin yapılmasıdır. Erkeklerde askerlik borçlanması ile erken emeklilik hakkında askere gitmeden sigortalı olarak çalışan kişi erken emekli olabilir. Diğer bir durum ile de askerden sonra sigorta girişiniz varsa erken emeklilik için borçlanma yaparak borçlanma yaptığınız süre kadar prim gün sayınızı arttırabilirsiniz. Her çocuk için 2 yıl doğum borçlanması ile erken emekli olabilen kadınlar emelilikte yaşa takılanlar EYT grubunda dahil olmamaktadır. Kadınlarda doğum borçlanması ile erken emeklilik yaşayabilirler. Giriş Tarihi 1611 Son Güncelleme 1625 ABONE OL Son dakika haberi... TBMM'ye sevk edilen yeni torba yasa teklifi birçok yeniliği beraberinde getirirken gurbetçi vatandaşlara da büyük bir avantaj sağlayacak. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız istedikleri taktirde Bireysel Emeklilik Sistemi'ne BES dövizle girerek hem devlet katkısı alacak hem de erken emekli olabilecek. Yatırılacak katılım payı miktarını gurbetçinin kendisi belirleyecek. DEVLET KATKISI DA DÖVİZLE Mevcut sistemde gurbetçiler BES'e girmek istediklerinde yatırımlarını Türk Lirası üzerinden yapabiliyor. Ancak yeni sistem ile dolar ya da Euro gibi döviz üzerinden de sisteme girerek, yine döviz üzerinden katkı yapı alabilecekler. Türkiye'de sisteme giren vatandaşların katkı paylarına devlet yüzde 25 oranında destek sağlıyor. Yani her ay 100 lira yatıran bir BES katılımcısının hesabına 25 lira da devlet yatırıyor. Gurbetçilere yönelik BES'te ise bu oranın yüzde 25'ten daha düşük olması bekleniyor. İKİNCİ EMEKLİLİK İMKANI Yurtdışında yaşayan vatandaşlar için dövizle tasarruf yapmanın dışında bu sayede ikinci bir emeklilik de gelmiş olacak. üstelik 10 yıllık bir süre bunun için yeterli olabilecek. Daha önce gurbetçi vatandaşların emeklilikleriyle ilgili değişiklik yapılmıştı. Gurbetçiler brüt asgari ücretin yüzde 45'ini borçlanmalarında öderken bundan sonraki günleri Bağ-Kur kapsamına alınmıştı. Bu da emeklilik süresini zorlaştırmıştı. Şimdi BES ile de emeklilik imkanına kavuşacaklar. Şu anda BES sisteminden topla para almak veya emekli olmak için 10 yıl sistemde kalmak ve 56 yaş şartını tamamlamak gerekiyor. Böylece gurbetçiler SGK'dan daha erken emeklilik imkanına kavuşacaklar. EV KADINLARI İÇİN FIRSAT Yurtdışında çalışma imkanı bulamayan ev kadını vatandaşlarımız kaldıkları süreleri borçlanıp emekliliklerinde saydırıyorlar. Ancak Türkiye'de çalışmaları yoksa SGK'dan emeklilikleri de zor oluyor. Ancak BES ile onlar içinde önemli bir emeklilik imkanı gelmiş olacak. Yeni sisteme yaklaşık 2 milyon gurbetçinin girmesi bekleniyor. 5 MİLYON VATANDAŞIMIZ VAR Yurtdışında 152 ülkede 5 milyon vatandaşımız yaşıyor. En çok Türk ise Almanya'da. İşte bazı ülkelerdeki Türk sayısı. Almanya 2 milyon kişi Fransa 700 bin kişi Hollanda 500 bin kişi İngiltere 400 bin kişi ABD 300 bin kişi Avusturya 250 bin kişi Belçika 240 bin kişi İsviçre 130 bin kişi BES'TE 12 MİLYON KATILIMCI Gönüllü BES katılımcısı milyon kişi Otomatik Katılım Sistemi milyon kişi Toplam portföy büyüklüğü milyar TL Gönüllü BES 100,3 milyar TL Otomatik Katılım Sistemi 6,3 milyar TL ABONE OL tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6645 sayılı Torba Kanun’un 56. maddesi ile 5510 sayılı Kanun’a eklenen geçici madde 63, 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacağını hüküm altına aldı. Bununla birlikte talep edilmesi halinde durdurulan sigortalılık süresinin tamamının ihya edilmesine olanak sağlandı. SGK tarafından yayınlanan 2015/13 sayılı Genelge’de de Torba Kanun’un 4/b Bağ-Kur kapsamında sigortalılığın durdurulması hükmü detaylarıyla açıklığa kavuştu. Söz konusu genelgede durdurulan sigortalılık süresi içerisinde, çakışma nedeniyle daha önce geçersiz kabul edilen diğer mülga sosyal güvenlik kanunları kapsamında sigortalılık sürelerinin geçerli sayılacağı hüküm altına alındı. Bu durumda sigortalılar için de erken emeklilik formülü oluştu. öncesi temel kural, önce başlayan sigortalılığın geçerli olmasaydı. Bir başka ifade ile 4/a SSK ve 4/b Bağ-Kur arasında 5510 sayılı Kanun’un 53. maddesine benzer bir üstünlükten ziyade, sigortalılığın ne zaman başladığı önem arz ediyordu. Örneğin öncesi vergi mükellefiyeti nedeniyle Bağ-Kur’luluğu başlamış ve bu Bağ-Kur’luluğun devamı sırasında SSK kapsamında çalışmaya başlayan bir kişinin SSK süreleri geçerli sayılmamıştı. Torba Kanun ile birlikte, önce başlayan Bağ-Kur’luluğun devam ettiği ve dolayısıyla sonra başlayan SSK kapsamında çalıştığı süresinin geçerli olmadığı dönemin, şartları sağlaması halinde, geçerli sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Yine, öncesi bir sigortalının hem Bağ-Kur hem de SSK kapsamında kesintisiz çalışmaya devam etmesi durumunda, 5510 sayılı Kanun’un 53. maddesine göre söz konusu sigortalı tarihinde 4/b’liliği durduruldu ve 4/a kapsamında sigortalılığı başlatılmıştı. Eğer bu süreye ilişkin Bağ-Kur borcu 12 aydan fazla ise, sigortalı, bu sürenin durdurulması için başvuru yaparsa, sigortalılığın durdurulduğu tarihten 4/a bildirimlerinin devam ettiği süreye kadarki sigortalılığı geçerli sayılacaktır. Dolayısıyla söz konusu sigortalı hem Bağ-Kur borcunu sildirecek hem de prim gün sayısı kazanacaktır. 2022 Tarihli Haber Ekleyen Yazar Yorum Yok Son zamanların en çok tartışılan konularından biri erken emeklilik ve torba yasası oluyor. Torba yasasında yer alan maddeye göre Bağkurlu olanlar SSK lı olarak çalışmaya devam edip SSK’dan emekli olabiliyor. Bu durum için geçiş sürecinde ekstra prim ödeme gerekiyor. Ancak, sonuç olarak yine sigortalı yararlı çıkıyor. Bağkur maaşlarından daha yüksek olan SSK’lı maaşlarından yararlanmak mümkün hale geliyor. Bunun dışında erken emeklilikle ilgili beklenti sürsede hükümet tarafından bu konuda kararlılık devam ediyor. Bağkur’dan SSK’ya Geçiş Yapmak Torba yasasıyla birlikte yürürlüğe giren kanunda Bağkur’lu olan ancak bir süre sonra SSK’lı olarak devam etmek isteyen ve SSK’lı şartlarından yararlanmak isteyen sigortalı çalışanlar belirli prim sayısını ödeyerek Bağkur yerine SSK olarak sayılacak ve emekli olduğunda da SSK’lı şartlarından yararlanacak. Bayanlarda 7200 iş günü olarak belirlenen, erkeklerde ise 9000 iş günü olarak hesaplanan emeklilik şartları ise aynen gerçeli oluyor. Bu durum Bağkur ödeyen ve sonrasında çalışmaya başlayarak SSK’ya geçiş yapmak isteyenler için oldukça yararlı. Özellikle torba yasası sayesinde geçtiğimiz yıllarda Bağkur ödeyenlerin bir işte çalışmaya başlamalarına rağmen SSK yerine Bağkur ödemeye devam etmesi konusunda mağduriyetler ortadan kaldırılmış oluyor. Erken Emeklilik Haberleri Erken emeklilik konusunda geçtiğimiz ay büyük söylentilere ortaya atıldı. Özellikle hükümet tarafından erken emekliliğin belli yaş şartlarına takılanlar için yapılabileceği söylenmişti. Erken emeklilik konusunda birçok kişi umutlandı. Çünkü, erken emeklilik bekleyen ve primlerini ödemesine rağmen yaş şartına takılan kişi sayısı milyonlarla ifade edilebiliyordu. Erken emeklilik haberleri ile ilgili iddialar bir kenara atılmış durumda. Erken emeklilik konusunda şu anda herhangi bir çalışma bulunmadığı gibi hükümet tarafından erken emeklilik konusunda kesinlikle katı olunduğu yapılan açıklamalar arasında yer alıyor. Diğer Haberler I- GİRİŞ 109 ayrı kanun tasarısı ve kanun teklifinin birleşiminden oluşan 639 sıra sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Tasarısı, tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek 6552 sayı numarasıyla Resmi Gazete’de yayımlanmıştır1. Birçok kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapan 6552 sayılı Kanunla, toplumun neredeyse tüm kesimlerini ilgilendiren önemli düzenlemelere gidilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu2’nun 41. maddesi ile 4. maddenin birinci fıkrasının a bendi kapsamındaki kadınlara, iki çocukla sınırlı olmak üzere doğum tarihinden sonra çalışmadıkları iki yıllık sürelerini borçlanma hakkı verilmiştir3. Sadece 4/1 a kapsamındaki kadın sigortalıların doğum borçlanması yapmasına imkan veren 41. maddede 6552 sayılı Kanunla değişikliğe gidilmiş, 4/1 b ve c kapsamındaki kadın sigortalılar ile memur iken doğum yapıp ayrılan ve memuriyete geri dönmeyen kadınlara da borçlanma hakkı verilerek borçlanılacak çocuk sayısı 2’den 3’e çıkarılmıştır. Bu yazıda, 6552 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesinde yapılan düzenleme sonrasında doğum borçlanması yapan kadın sigortalıların emeklilik şartlarının değişip değişmediği, diğer bir ifade ile erken emekli olup olamayacakları hususu incelenecektir. II- KADIN SİGORTALILARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI Sigortalıların yaşlılık/emeklilik aylığa hak kazanma şartları; – hariç tarihinden önce sigortalı olanlar, – dahil ila dahil tarihleri arasında sigortalı olanlar, – ve sonrasında sigortalı olanlar şeklinde farklılaşmaktadır. A- HİZMET AKDİYLE ÇALIŞANLAR SSK Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının a bendi kapsamında sigortalı sayılmış olup, sigortalılığı tarihinden önce başlayan ve bu tarih itibariyle 18 yıl sigortalılık süresi olmayan kadın sigortalılar tarihindeki sigortalılık süresine göre kademeli yaşa tabi tutulmuştur4. Tablo-1 Kadın Sigortalıların Genel Emeklilik Şartları Sigortalılık Başlangıcı Sigortalılık Süresi Emeklilik Yaşı Gün Sayısı 20 yıl 40 5000 20 yıl 41 5000 20 yıl 42 5075 20 yıl 43 5150 20 yıl 44 5225 20 yıl 45 5300 20 yıl 46 5375 20 yıl 47 5450 20 yıl 48 5525 20 yıl 49 5600 20 yıl 50 5675 20 yıl 51 5750 20 yıl 52 5825 20 yıl 53 5900 20 yıl 54 5975 20 yıl 55 5975 20 yıl 56 5975 Tablo-2 Kadın Sigortalıların Özel Emeklilik Şartları 15 Yıl Sigortalılık Süresi, 3600 Gün ve 50 Yaş Şartının Emeklilik Yaşı 52 54 56 58 sonrasında tamamlanması 58 Genel şartlar esas alınarak hangi koşullara göre aylık bağlanacağının tespitinde, sigortalı adına ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak prim ödenmeye başlanılan tarih, özel koşullara göre emeklilik şartlarının tespitinde ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün ve 50 yaş şartlarının birlikte yerine getirildiği tarih esas alınmaktadır. 4/1 a kapsamındaki kadın sigortalının doğum borçlanması yapabilmesi için doğumdan önce Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının a bendi kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılmaktadır. Stajyer olarak çalışması nedeniyle tescil edilen ve adına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmeden doğum yapan kadın sigortalı, söz konusu doğum nedeniyle borçlanma yapabildiği gibi, borçlandığı süreler de sigortalılık başlangıç tarihinden geriye götürülmektedir5. Örnek tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında stajyer olarak çalışması nedeniyle tescil edilmiş ve adına kısa vadeli sigorta kolları primi ödenmiş olan sigortalının 1993, 1995 ve 1997 yıllarında doğum yaptığını ve tarihinde ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi çalışmaya başladığını varsaydığımızda, sigortalının ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladığı tarihine göre emeklilik şartları 20 yıl sigortalılık süresi, 56 yaş ve 5975 gün prim ödeme şeklinde tespit edilecektir. Ancak, söz konusu sigortalının 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesinde yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihinden sonra 3 doğum için borçlanma talebinde bulunduğunu ve borçlanma karşılığında tahakkuk eden borçlanma bedelini ödediğini varsaydığımızda, örnek sigortalının emeklilik şartlarının belirlenmesine esas olan sigortalılık başlangıç tarihi, 3 çocuk için borçlanılan 6 yıllık süre kadar geriye gidilerek olarak tespit edilecek, bu durumda aylık bağlanması için aranan 5975 gün sayısı 5675’e, 56 olan emeklilik yaşı ise 50’ye düşmüş olacaktır. B- KENDİ ADINA VE HESABINA BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR BAĞ-KUR 1479 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesinin ikinci fıkrasında, tarihi itibariyle 20 tam yıl prim ödemiş olanlar ile prim ödeme sürelerinin dolmasına 2 tam yıl veya daha az kalan kadınların emeklilik yaşları 40 ila 55 yaş aralığında kademelendirilmiştir. Tablo-3 Kadın Sigortalıların Tam Aylık İçin Aranan Emeklilik Şartları Tarihi İtibariyle 20 Tam Yılın Tamamlanmasına Kalan Süre Emeklilik Yaşı 2 tam yıl veya daha az 40 3 tam yıl veya daha az 41 3 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az 42 4 tam yıldan fazla, 5 tam yıl veya daha az 43 5 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az 44 6 tam yıldan fazla, 7 tam yıl veya daha az 45 7 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az 46 8 tam yıldan fazla, 9 tam yıl veya daha az 47 9 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az 48 10 tam yıldan fazla, 11 tam yıl veya daha az 49 11 tam yıldan fazla, 12 tam yıl veya daha az 50 12 tam yıldan fazla, 13 tam yıl veya daha az 51 13 tam yıldan fazla, 14 tam yıl veya daha az 52 14 tam yıldan fazla, 15 tam yıl veya daha az 53 15 tam yıldan fazla, 16 tam yıl veya daha az 54 16 tam yıldan fazla veya 17 tam yıl 55 1479 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesinin üçüncü fıkrasında kadınların kısmi yaşlılık aylığından yararlanma yaşları, tarihi itibariyle 15 tam yıl prim ödenmesine ve 50 yaşın doldurulmasına kalan süreye göre 50 ila 56 yaşları arasında kademelendirilmiştir. Tablo-4 Kadın Sigortalıların Kısmi Emeklilik İçin Aranan Emeklilik Şartları Tarihi İtibariyle 15 Tam Yıl Prim Ödemesine ve 50 Yaşın Tamamlanmasına Yaş 2 tam yıldan fazla, 4 tam yıl daha az süre kalanlar 51 4 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az süre kalanlar 52 6 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az süre kalanlar 53 8 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az süre kalanlar 54 10 tam yıldan fazla kalanlar 56 1479 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesine göre yaşlılık aylığına hak kazanacak kadın sigortalıların emeklilik yaşlarının belirlenmesinde, ilk defa adlarına prim ödenmeye başlanılan tarih yerine 20 tam yılın ya da 15 tam yıl ile 50 yaşın doldurulmasına kalan süre dikkate alınmaktadır. Diğer bir ifadeyle bunların ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin emeklilik yaşının belirlenmesine herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Diğer taraftan, tarihli ve 2013/26 sayılı Genelge’de; 1479 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesine göre aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesi kapsamında yapılan borçlanmalardan, ve tarihlerinden önceki sürelere ait borçlanmaların kademeli geçiş sürecinde sigortalıların hizmet süresine ilave edilmek suretiyle aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde dikkate alınacağı öngörülmüştür6. Örnek tarihi itibariyle vergi mükellefiyetine istinaden 1479 sayılı Kanun’a tabi sigortalılığı başlayan kadın sigortalı, tarihi itibariyle vergi kaydını sonlandırmış ve yeniden vergi mükellefi olduğu tarihine kadar adına prim ödenmemiştir. tarihi itibariyle 3 yıl 6 ay hizmeti bulunan ve 20 yıldan eksik kalan süresi 16 yıl 6 ay olan sigortalının emeklilik yaşı 55’tir. Söz konusu sigortalının 1996, 1998 ve 2000 yıllarında 3 doğum yaptığını ve adına prim ödenmeyen 6 yıllık süreyi 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesinde yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihinden sonra borçlandığını ve tahakkuk eden prim borcunu ödediğini varsaydığımızda; tarihi itibariyle toplam hizmet süresi 9 yıl 6 ay, 20 yıldan eksik kalan süresi de 10 yıl 6 ay olacak ve mevcut uygulama doğrultusunda 55 olan emeklilik yaşı ise 49’a düşecektir. C- 5434 SAYILI KANUN’A TABİ OLANLAR EMEKLİ SANDIĞI 5510 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesinde, 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olanların Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının c bendi kapsamında kabul edileceği, 5434 sayılı Kanun’a ilişkin geçiş hükümleri başlıklı geçici 4. maddenin beşinci fıkrasında, bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı öngörülmüştür. Buna göre, Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının c bendi kapsamında sigortalı sayılmasına rağmen, Kanun’un geçici 4. maddesi karşısında haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olanların 41. madde uyarınca doğum borçlanması yapamayacağı, 5434 sayılı Kanun dışında diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi sigortalılık niteliği taşıdıktan sonra doğum yapan ve sonrasında 5434 sayılı Kanun’a tabi iştirakçi olanlar ile memuriyetten sonra doğum yapan ve bir daha memuriyete dönmeyen ancak, diğer sigortalılık statüleri kapsamında olanların 41. madde kapsamında borçlanma yapabileceği değerlendirilmektedir. 6552 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesinde 4/1 c statüsünde sigortalı olanlara da tanınan doğum borçlanması hakkından, 2008 Ekim ayından önce iştirakçiliği bulunanların yararlandırılıp yararlandırılmayacağı ya da hangi durumda olanlara bu hakkın verileceği hususu, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun konuya ilişkin yapacağı düzenleme ile açıklığa kavuşacaktır. 5434 sayılı Kanun’un geçici 205. maddesine göre emekli aylığı bağlanacak olanların hangi yaşta emekli olacaklarının belirlenmesinde, 1479 sayılı Kanun’a benzer bir şekilde tarihi itibariyle 20 yılın doldurulmasına kalan süre esas alınmaktadır. Dolayısıyla, 5434 sayılı Kanun dışındaki sigortalılığından sonra doğum yapan ve akabinde 5434 sayılı Kanun’a tabi olan kadınlar ile 5434 sayılı Kanun’a tabi sigortalılığından sonra doğum yapan ve borçlanma talep tarihinde 5510 sayılı Kanun’un 4/1 a veya b bendi kapsamında sigortalılıkları devam eden kadınların, söz konusu doğumlarını 20 hizmet yılına kalan süreninin belirlendiği tarihinden önce yapmış olmaları ve doğumdan sonraki sürelerinde adına prim ödenmemiş olması kaydıyla yapılacak olan doğum borçlanması, kadın iştirakçinin tarihindeki hizmet süresini artıracak ve bunlar da 1479 sayılı Kanun’a tabi olan kadınlarda olduğu gibi daha erken bir yaşta emeklilik hakkını elde edebilecektir. III- DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 5510 sayılı Kanun yayımlandıktan sonra Anayasa Mahkemesi’nin verdiği iptal kararının7 ardından 5510 sayılı Kanun’a tarihli ve 5754 sayılı Kanunla8 nihai hali verilmiş, geçen süreç içerisinde sosyal güvenliğin dinamik bir yapıya sahip olmasından hareketle anılan Kanun’da bir çok düzenleme ve değişikliğe gidilmiştir. Gerek 6552 sayılı Kanunla, gerekse geçmiş tarihlerdeki kanunlarla yapılan değişikliklerin büyük bir bölümünün vatandaş odaklı düzenlemeler olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Son olarak getirilen 6552 sayılı Kanunla da kamuoyunda en çok tartışılan konuların başında gelen doğum borçlanmasının kapsamına ilişkin hükümler, yine kamuoyunun beklentisi doğrultusunda genişletilmiş ve borçlanılacak çocuk sayısı 3’e, borçlanılacak süre de 6 yıla çıkarılmıştır. Kanun’un 4/1 a statüsü dışındaki sigortalılara da borçlanma hakkı getiren bu düzenleme, özellikle 4/1 b kapsamındaki kadınlardan, borçlanılacak olan 3 doğumu da tarihinden önce yapan ve bu 6 yıllık süre içinde prim ödemesi olmayanlara emeklilik yaşı bakımından ciddi kazanım sağlamaktadır. Yine aynı şekilde 3 doğumunu da stajyer olduktan sonra yapan ve akabinde malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalılarına tabi çalışmaya başlayan 4/1a kapsamındaki kadınların sigortalılık başlangıçları borçlanılan süre kadar geriye gidilecek ve emeklilik yaşları lehlerine değişmiş olacaktır. Ayrıca, aylık bağlanması için aranan prim ödeme gün sayısı dışındaki şartları yerine getiren kadın sigortalılar da yapacakları doğum borçlanması ile gün sayılarını tamamlama imkanına ve akabinde de emeklilik hakkına kavuşmuş olacaktır. KAYNAK YAKLAŞIM EKİM 2014 YAZAR ERDOĞAN ÜVEDİ * SGK, Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Risk Yönetimi ve Proje Daire Başkan V. 1 tarih ve 29116 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 2 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 3 Erdoğan ÜVEDİ, “Doğum Borçlanmasının Emeklilik Yaşına Etkisi”, e-Yaklaşım, Sayı 250, Ekim 2013 4 506 sayılı Kanun’un geçici 81. Maddesi. 5 SGK, tarih ve 2013/11 sayılı Genelge tarih ve 2014/5 sayılı Genelge ile değişik 6 Anılan Genelge’nin “ Vergi Mükellefi Olunan Süreler ile 5510 sayılı Kanun’un 41. Maddesi Kapsamında Yapılan Borçlanma Sürelerinin 4/1-b Kapsamında Aylık Bağlama İşlemlerinde Değerlendirilmesi” başlıklı bölümü. 7 Söz konusu iptal kararı tarih ve 26392 5. mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 8 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Previous Post GENELGeçici İş Göremezlik Ödemelerinde Sağlık Raporlarının Onaylanması Şartı Kaldırıldı Next Post GENELAnonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin İstifası

torba yasası erken emeklilik resmi gazete